ده تن از نواندیشان دینی با انتشار بیانیه‌ای تحلیلی، ضمن تأکید بر اصلاح‌ناپذیر بودن قانون موسوم به “توهین به مقدسات”، خواستار برچیده شدن کامل این قانون در ایران شده‌اند.
در ابتدای بیانیه با اشاره به “قتل مشکوک” علیرضا شیرمحمدی در زندان فشافویه از جمله آمده است: «متأسفانه این نخستین بار در چهل سال گذشته نیست که زندانیان سیاسی و عقیدتی در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران به شکل مشکوکی درمی‌گذرند و یا کشته می‌شوند.
علیرضا شیرمحمدعلی ۲۱ ساله که در اعتراض‌های مردادماه سال گذشته (۱۳۹۷) بازداشت و به اتهام‌هایی نظیر “توهین به مقدسات”، “توهین به رهبری” و “تبلیغ علیه نظام” به هشت سال زندان محکوم شده بود، شامگاه ۲۰ خرداد در زندان فشافویه به شکل مشکوکی به دست دو زندانی به قتل رسید.
بیانیه می‌افزاید: «محسن روح الامینی، محمد کامرانی، امیر جوادی‌فر، رامین آقازاده قهرمانی، هدی صابر، ستار بهشتی، شاهرخ زمانی، کاووس سیدامامی، سینا قنبری، وحید حیدری، سارو قهرمانی، کیانوش زندی، امیررضا میرصیافی، محمد راجی و وحید صیاد نصیری تنها نام برخی از زندانیان سیاسی و عقیدتی (گمنام یا مشهوری) است که صرفا در یک دهه گذشته در زندان‌ها یا بازداشتگاه‌های جمهوری اسلامی ایران بر اثر عدم رسیدگی پزشکی، اهمال‌کاری، شکنجه، ضرب و شتم و یا به علل نامعلوم به شکل مشکوکی درگذشته و یا به قتل رسیده‌اند. از جمله اتّهام‌های وارد شده علیه برخی از این زندانیان “توهین به مقدسات” بوده است. از این گذشته، به عنوان نمونه در سال‌های اخیر محسن امیراصلانی به اتهام “توهین به مقدسات” اعدام شده است.»
نویسندگان بیانیه حتی “تفکیک زندانیان سیاسی و عقیدتی از دیگر زندانیان (به ویژه زندانیان خطرناک) و نیز رسیدگی پزشکی شایسته و کامل” را نیز “چاره‌ی اصلی” نمی‌دانند و راه حل را برچیده شدن خود قانون “توهین به مقدسات” عنوان می‌کنند.
قانونی “برای بستن دهان منتقدان”
امضاکنندگان این بیانیه در نقد ماده ۲۶۲ و ۵۱۳ “قانون مجازات اسلامی” که مطابق آن متهم می‌تواند به اعدام یا حبس از یک تا پنج سال محکوم شود، از جمله نوشته‌اند: «ابهام در معنای مفاهیم کلیدی این دو ماده قانونی یعنی “توهین” (یا “سبّ”) و “مقدسات” موجب می‌شود که بر سر اطلاق این مواد اختلاف نظر جدی رخ دهد. آیا “توهین” شامل هرگونه پرسش، سنجش‌گری و حتی تردیدافکنی می‌شود و یا اینکه صرفا شامل به کار بردن الفاظ رکیک در فضای علنی به قصد توهین آن هم در حالت روانی عادی است؟ آیا “مقدسات” شامل هرگونه اعتقاد اسلامی می‌شود و یا تنها شامل باورهای ـــ به اصطلاح ـــ “ضروری” اسلامی (مانند توحید و نبوّت) است؟»
بر اساس ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی که ده نواندیش دینی از جمله به نقد آن پرداخته‌اند، هر کس که به پیامبر اسلام، “هر یک از انبیاء عظام الهی”، هر یک از امامان شیعه و نیز به دختر پیامبر اسلام «دشنام دهد یا قذف کند ساب‌النبی است و به اعدام محکوم می‌شود.”
طبق ماده ۵۱۳ این قانون نیز هر کس به “مقدسات اسلام”، “انبیاء عظام”، امامان شیعه یا دختر پیامبر اسلام “اهانت” کند «اگر مشمول حکم سبالنبی باشد اعدام می‌شود و در غیر این صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.»
بیانیه ده نواندیش دینی همچنین اصلاح، “تفسیر یا بازنویسی” قانون “توهین به مقدسات” را کارساز ندانسته و مشکل اصلی آن را در “اصل وجود چنین قانونی” می‌بیند که به گفته امضاکنندگان بیانیه “می‌تواند در نهایت راه را بر آزادی بیان مشروع آدمیان ببندد.”
در این بیانیه همچنین تأکید می‌شود که جرم‌انگاری “توهین به مقدسات” در قوانین جمهوری اسلامی “در عمل ابزاری در دست حاکمان برای بستن دهان منتقدان بوده است.”
نویسندگان بیانیه در نهایت با بیان اینکه قانون “توهین به مقدّسات” موجب “نقض حقوق بنیادی آدمیان از جمله حق آزادی بیان انسان‌ها می‌شود، تأکید کرده‌اند که مواد مربوط به این قانون “در قانون کیفری ایران بایستی از اساس برچیده شود.”
حسن یوسفی اشکوری، محمدجواد اکبرین، عبدالعلی بازرگان، محمد برقعی، سروش دباغ، رضا علیجانی، داریوش محمدپور، مهدی ممکن، یاسر میردامادی و صدیقه وسمقی امضاکنندگان بیانیه تحلیلی در نقد قانون “توهین به مقدّسات” هستند.
منبع: «دویچه‌وله»