«جمشید انصاری»، رییس سازمان اداری و استخدامی کشور روز اول آبان ۱۳۹۸ در گفتگو با وب‌سایت «خانه ملت»، اعلام کرد که آیین‌نامه استخدام معلمان حق‌التدریس به هیات دولت فرستاده خواهد شد. او در پاسخ به این پرسش که بر اساس این آیین‌نامه کدام معلمان حق‌التدریسی به استخدام رسمی درخواهند آمد، گفت: «سازمان اداری و استخدامی اطلاعی از جزییات ندارد.» اما توضیح داد: «تنها چیزی که دراین‌باره می‌دانیم این است که معلمان حق‌التدریسی ابتدا باید در یک آزمون شرکت کنند و استخدام‌ها از میان پذیرفته‌شدگان این آزمون انتخاب خواهند شد.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ۱۴مرداد۱۳۹۸، بیش از هزار تن از معلمان حق‌التدریس در سراسر ایران در اعتراض به عدم اجرای قانون استخدام معلمان حق‌التدریس، مقابل وزارت آموزش‌وپرورش تجمع کردند. تجمع‌کنندگان خواهان تعیین تکلیف وضعیت استخدامی خود تا مهر ۱۳۹۸ شدند.
یک روز پیش‌ازاین تجمع نیز تعدادی از معلمان پیش‌دبستانی شهر اهواز مقابل اداره آموزش‌وپرورش استان خوزستان تجمع اعتراضی برگزار کرده و خواستار تبدیل وضعیت خود شدند.
«زهرا» یکی از معلمان حق‌التدریسی اهواز در مقطع ابتدایی است. او که در تجمع مرداد در برابر وزارت آموزش‌وپرورش در تهران حاضر بوده است در خصوص مشکلات و مطالبات این گروه از معلمان به ایران‌وایر می‌گوید: «من ۷ سال است که به‌عنوان نیروی حق‌التدریس مشغول کارم. قبل‌تر هم مربی پیش‌دبستانی بودم. هم می‌دانم بلاتکلیفی قبل از حق‌التدریسی چیست هم بدبختی‌های بعدش را چشیده‌ام. از ۲۵ سالگی که دوره تربیت‌معلمم تمام شد گزینش شدم. عمر و جوانی‌ام در کلاس‌های درس گذشته. سال‌هاست وعده استخدام معلمان و مربیان حق‌التدریس را می‌دهند اما یک‌دفعه تعداد موردنظر برای استخدام از ۳۰ هزار نفر می‌شود ۱۲ هزار نفر. یک نفر پیدا شود و بگوید چرا وقتی بودجه مربوطه در مجلس تصویب‌شده تعداد استخدام‌ها را کم کرده‌اند؟»
زهرا از مصایبی می‌گوید که او و همکارانش با آن دست به گریبان‌اند و رنجی که از نابرابری شغلی در برابر معلمان رسمی می‌کشند: «مشکلات ما یکی و دوتا نیست. حقوقمان تقریبا یک‌سوم معلمان رسمی است تازه اگر پرداخت شود. بن و سهام عدالت و حق بدی آب‌وهوا و عائله‌مندی و پوشاک به ما تعلق نمی‌گیرد. ایام تعطیل حقوق نداریم یعنی به ازای ساعت سر کلاسمان حقوق می‌گیریم. موقع تقسیم هم مجبوریم در بدترین و دورافتاده‌ترین روستاها خدمت کنیم. بازهم می‌گویند شما قادر به تامین نیاز سازمان آموزش‌وپرورش نیستید.»
وزارت آموزش‌وپرورش ایران بارها از کمبود معلم در مدارس ایران صحبت کرده است. تابستان ۱۳۹۸ و در بحبوحه اعتصاب و تجمعات معلمان حق‌التدریس، سید «محمدجواد ابطحی» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفت: «با توجه به مشکلات آموزش‌وپرورش به لحاظ بازنشستگی معلمان و کمبود نیرو، باید این وزارتخانه نیز پیگیری لازم را برای تعیین تکلیف آیین‌نامه استخدام معلمان حق‌التدریس انجام دهد چراکه در غیر این صورت، اول مهر برای اداره کلاس‌های درس دچار مشکل می‌شوند.»
یک فعال حقوق صنفی معلمان ساکن ایران می‌گوید: «معلمان حق‌التدریسی مدت‌هاست در بلاتکلیفی به سر می‌برند. الان که می‌بینید اعتراض می‌کنند دیگر کارد به استخوانشان رسیده است. وزارت آموزش‌وپرورش، مجلس و سازمان امور اداری و استخدامی مدت‌ها وقت کشتند تا بالاخره آیین‌نامه استخدام معلمان حق‌التدریس را تدوین کردند. الان یک سال از این ماجرا گذشته و این آیین‌نامه در دولت با وضعیتی نامشخص کنار گذاشته‌شده است. از طرف دیگر، مجلس ۴۵۰ میلیارد تومان بابت استخدام ۳۲ هزار معلم حق‌التدریس تعیین کرده است اما متاسفانه قرار است تنها ۱۳ هزار نفر استخدام شوند. الان سوال این معلمان معترض این است که تکلیف بقیه معلمان حق‌التدریس چه می‌شود؟ چرا باید وقتی معلمان حق‌التدریس بلاتکلیف هستند به‌صورت استخدام آزاد و از طریق ماده ۲۸ کلاس‌های درس را پر کنند؟»
ماده ۲۸ دانشگاه فرهنگیان این امکان را به وزارت آموزش می‌دهد که برای تامین بخشی از نیازهای خاص آموزش‌وپرورش در رشته‌هایی که امکان توسعه آن از طریق «دانشگاه» وجود ندارد، از دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزه‌های علمیه نیروی موردنیاز خود را تامین کند. این قانون یکی از پر حاشیه‌ترین قوانین ماده‌های اساسنامه دانشگاه فرهنگیان است.
زهرا که ۷ سال سابقه حضور در مدارس و تدریس در روستاهای اطراف اهواز را در کارنامه خود دارد ضمن اشاره به اخبار تصویب بودجه موردنیاز برای استخدام حق‌التدریسی‌ها در آموزش‌وپرورش می‌گوید: «هیچ‌چیز در این زمینه شفاف نیست. سوتفاهم بیداد می‌کند. عده‌ای از مسوولان با قاطعیت می‌گویند بودجه استخدام نیروهای حق‌التدریسی تعریف شده است برای همین هم این معلمان می‌گویند چرا در جذب ما دارد کارشکنی می‌شود و وقتی بودجه تامین شده چرا تعداد نیروی استخدامی را کم کرده‌اند. مقامات دیگری هم هستند مثل آقای «علی الهیار ترکمن» که معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش است. ایشان آمد در بین معترضین و گفت نماینده‌ای که به شما این حرف را زده واقعیت را نگفته و تصویب این بودجه را تکذیب کرد. بعد هم گفت استخدام‌ها قرار است از امسال تا سال ۱۴۰۰ انجام شود نه اینکه همه شما تا آخر سال استخدام شوید. این برای معلمی که راه به‌جایی ندارد یعنی بلاتکلیفی پشت بلاتکلیفی.»
این معلم ساکن اهواز با صدایی که سعی می‌کند استرس و نگرانی را در آن کنترل کند می‌گوید: «کسانی در میان همکاران من هستند که در آستانه ۴۰ سالگی هنوز به‌عنوان نیروی حق‌التدریسی کار می‌کنند؛ یعنی نه بیمه دارند و نه تضمین برای استخدام. به نظر شما اگر استخدام نشوند در این سن و سال چه فرصت و شرایطی برای پیدا کردن شغل دارند؟ از آن گذشته خیلی از ما لیسانس گرفته‌ایم و می‌خواهیم ادامه تحصیل بدهیم اما چون حق‌التدریسی هستیم هیچ سهمیه‌ای در کنکور یا حقی درزمینه دریافت بورس در دانشگاه‌ها نداریم. این‌ها فقط گوشه‌ای از تبعیض‌ها میان ما و معلمان رسمی است.»
زهرا می‌گوید عاشق معلمی است و از اشتیاقی که هرسال به‌وقت بازگشایی مدارس برای حضور در کلاس داشته ذره‌ای کم نشده است: «در تمام سال‌هایی که به‌عنوان معلم کار کردم همیشه با عشق در کلاس حاضر شدم. هیچ‌وقت اجازه ندادم مشکلات معیشتی، رنج مطالبات معوقه یا وعده‌ووعیدها و تبعیض‌های آشکار بر تدریس و رفتارم با فرزندان این شهر اثری بگذارد. سعی کردم دانش‌‌آموزانم را با واقعیت‌های زندگی آشنا کنم. بالاخره آن‌ها هم روزی با دشواری‌های زندگی مواجه می‌شوند. این هراس و ناامیدی که حالا به جان من و همکارانم افتاده می‌تواند در کاهش کیفیت تدریسمان تاثیر بگذارد. من قصد توجیه بدرفتاری‌ها و خشونت معلمانی را که به دانش‌آموزان روا می‌دارند ندارم اما کافی است لحظه‌ای خودمان را جای آن‌ها بگذاریم.»
حقوق دریافتی معلمان حق‌التدریس یکی از مشکلات بزرگ آن‌هاست. معضلی که دو سو دارد؛ یک بخش ماجرا مبلغ ناچیز این دستمزد است و بخش دوم، تاخیر در پرداخت آن. هراس از دست رفتن منبع درآمد باعث شده معلمان حق‌التدریسی بیش از گذشته به خبرهای مرتبط با تغییر وضعیت خود واکنش نشان داده و آن‌ها را پیگیری کنند.
یک عضو کانون صنفی معلمان که با ایران‌وایر گفتگو کرده است می‌گوید: «مطالبات معوقه همیشه جزیی از مطالبات معلمان ایران است. هم معلمان رسمی و هم حق‌التدریسی؛ اما حق‌التدریسی‌ها مبلغ حقوقشان حتی اگر دقیق و به‌موقع هم پرداخت شود آن‌قدر ناچیز است که امکان تامین ضروریات زندگی را هم فراهم نمی‌کند. ما در کانون صنفی معلمان گزارش‌هایی داریم از حقوق ۸۰۰ هزارتومانی! یک معلم با ۸۰۰ هزار تومان در شرایط اقتصادی که همه ما از آن باخبریم چه باید بکند؟ یک دلیل ناآرامی‌های اخیر در میان معلمان حق‌التدریس این است که می‌ترسند وضعیت بهتر که نمی‌شود همین اندک درآمدشان هم قطع شود.»
او به یکی دیگر از دلایل نگرانی و گلایه‌مندی این گروه از معلمان هم اشاره می‌کند: «مقامات مسوول در آموزش‌وپرورش می‌گویند از میان ۳۳۰ هزار معلم حق‌التدریسی که طی ۱۵ سال گذشته جذب شده‌اند چیزی حدود ۲۷۰ هزار نفرشان بدون هرگونه آزمون و گذراندن دوره تربیت‌معلم مشغول به کارند. به همین دلیل هم قرار است هنگام تبدیل وضعیت معلم‌های استخدامی در شرایط جدید یک آزمون برای سنجش توانایی‌های این معلمان برگزار شود. به باور مقامات وزارت آموزش‌وپرورش تعداد زیادی از نیروهای فعلی، متناسب با نیاز آموزش‌وپرورش نیستند چراکه نیازهای این وزارتخانه در رشته‌ها و مناطقی است که این گروه از افراد نمی‌توانند آن‌ها را برآورده کنند.»
این فعال صنفی ضمن برحق خواندن نگرانی‌های مسوولان در امر استخدام معلمانی که قرار است آینده‌سازان یک کشور را تعلیم بدهند، می‌گوید: «استخدام در بطن خود تحمیل بار سنگین مالی بر دوش دولت‌هاست. به این معنی که دولت باید بتواند مطالبات مالی افراد مورد استخدام خود از قبیل حقوق و دستمزد، بیمه و مواردی ازاین‌دست را تا زمان بازنشستگی آن نیرو تامین کند. این نگرانی به حقی است اما از سوی دیگر، معلمانی که سال‌هاست کمبود نیروی انسانی رسمی در آموزش‌وپرورش تامین کرده‌اند هم حق دارند که انتظار داشته باشند حقوقشان نادیده گرفته نشود. این آینده‌نگری و نگرانی مقامات می‌بایست زمانی خودش را نشان می‌داد که نیروهایی به‌عنوان معلم بدون ضوابط و شرایط و خارج از چارچوب قانون به چرخه تدریس وارد شدند.»
او همچنین بر این باور است که دولت می‌توانست در کمال آرامش و با آسودگی خاطر از طریق مجاری قانونی استخدام، یعنی جذب فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان و یا آزمون استخدامی دستگاه‌های دولتی کمبود نیروی خود را برطرف کند: «به‌هرحال کسی که ۱۵ سال یا بیشتر به‌عنوان نیروی حق‌التدریس فعالیت کرده حالا دارای سابقه کار است و انتظار دارد خارج از ضوابط موجود به‌عنوان نیروی رسمی پذیرفته شود. این یک چرخه معیوب است که باید متوقف شود.»
منبع: ایران‌وایر