یادداشت کارگری هفته از: امیر جواهری لنگرودی
پیرامون : در آستانه ورود به اردیبهشت ماه و اول ماه مه،
درفروردین ۱۳۹۸ شاهد چه تحولاتی در جنبش مطالباتی ایران بودیم؟!
یک هفته با مبارزات کارگران ایران! جمعه به جمعه ، نو به نو!
یک روز از پایان فروردین ماه ۱۳۹۸مانده است و به اردیبهشت ماه میرسیم! همواره هر سال فروردین ماه از جهت تعطیلات نوروزی و تعطیلی سایتهای خبری و مطبوعات ، کمترین اخبار و فعل و انفعالات کارگری را در خود جای میدهد. مجموع چهار شماره روز شمارکارگری هفته را ۶۰۵ خبر را پوشش می دهد. اخبار کارگری ، اطلاعیه ها ، بیانیه ها ، گزارش، نقد و تفسیر جنبش مطالباتی و گستره سیل اخیر را با خود دارد. می توان گفت : دراین میان اعتراضات و اعتصاب کارگران در مقایسه با اسفند ماه ۱۳۹۷، کمترین رقم را با خود دارد . اما با پایان یافتن ماه فروردین طی روزهای آخر ماه و روز های پشت سر گذاشته ، حدت یابی تحرکات کارگری سرعت بیشتر یافته و میرود که به فرایند اول ماه مه روز جهانی کارگر و روز معلم گره بخورد و به همین مناسبت ، جنبش مطالباتی در ماه اردیبهشت به بعد ، در پس ویرانی برخواسته از سیل بنیان کن ، با قدرتمندی بیشتر رو به جلو رود .
درادامه رودررویی کارگران با سیاست خصوصی سازی ، اولین خبر اعلام سال روی پایه ” رونق تولید” ملی است که تا اینجای کار لنگش هوا است! در برابر سال ” رونق تولید”ی، مورد ادعای خامنه ای، این بیشمارپرسش ها مطرح است : تولید با کدوم مواد اولیه، باید فراهم آید ؟ سال ۹۷ احتمال بیش از نیم میلیون نفر در بخش قطعه سازی بدلیل نداشتن مواد اولیه کار خود را از دست می دهند و امنیت شغلی آنان به خطرمی افتد و به ارتش میلیونی بیکاران کشور افزوده می گردند(۱). در شرایطی که بیش از هزاران کارخانه از گردش تولید بازماندند، با کدام کارخانه و واحد تولیدی باید رونق تولید معنی پیدا کند ؟ وقتی میزان بیکاران جامعه به مرز سونامی دو رقمی بالای یازده میلیون نفر رسیده اند. – جدا ازاین، مخالفان یا منتقدان دولت – از آمار “واقعی” تا ۱۵ میلیون “بیکاری پنهان” درایران خبر می‌دهند. مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌بینی کرده بود که نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۰ در “سناریوی خوش‌بینانه” به حدود ۱۶ درصد و در “سناریوی بدبینانه” به حدود ۲۶ درصد خواهد رسید. قرار گرفتن صندوق‌های بازنشستگی در آستانه ورشکستگی، ناتوانی دولت بدهکار در پرداخت مخارج جاری، وجود ۱۲ میلیون نفر زیر خط فقر و ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر زیر “خط نسبی فقر”، ازجمله جلوه‌های ابرچالش‌ها در ایران هستند. چگونه رونق تولید را شاهد می گردیم ؟ پرسش اساسی تر؛ وقتی در سطح بازار جهانی در تحریم هستیم ، می خواهیم کجا و در کدام بازار و با کدام رابطه تجاری آنرا بفروش برسانیم؟ حالا بفرض اینکه کالای تولید شده مان را فروختیم ،چگونه می خواهیم ، پولش را به ایران برگردانیم ؟ پرسش اساسی تر اینکه آنجا که سال ۱۳۹۷ را سال « حمایت از کالای ایرانی » اعلام داشتند ، چه گلی برسر جامعه زده شد یا از شعار: ” اقتصاد مقاومتی ، تولید و اشتغال” برای سال ١٣۹۶، چه نتایجی حاصل آمد ؟ جز اینکه شاهدیم که همه صنعت کلان جامعه را که ابزار دست، هر نوع برآمد اقتصادی اند، از دولت گرفتند و بخش خصوصی که همان آقا زاده ها و سپاهی و از ما بهتران اند واگذاشته اند و جامعه را همه سر با مصیبت ، درد ، فقر ، نداری و زندان و آواره گی روبرو ساخته اند.
مشکل اصلی اقتصاد ایران اتکاء بیش از اندازه آن به درآمدهای نفت و به طور کلی ذهنیت دلال مسلک کارگزاران جامعه ما است که نه در گذشته برای تخفیف اش قدمی برداشته بودند (نظام شاهنشاهی)، و نه در تمامی این چهار دهه حاکمیت سیاه اسلامی ، راهجویی لازم از قبل دولت های گوناگون یکی پس از دیگری برداشته شد. در یک محاسبه سر انگشتی آمار واردات ایران در سال۹۷ نشان می دهد که ما کجای کاریم و شعار حمایت از « کالای ایرانی » تف سر بالایی بوده بر دهن ابداع کننده این شعار نا لازم ، وقتی همه سر گردنه نظام نشسته و به چاپیدن کشور مشغولند! ، در اساس حمایتی در کار نخواهد بود .
برای اثبات این ادعایم ، روزنامه مشرق می نویسد : ” در هشت ماه سال ۹۷ حدود ۲۹ قلم کالای غیر ضرور مثل ظرف ملامین، مربا، ژله، چکش، رخت آویز، دفترچه وسُس سویا، آدامس بدون قند، اشیا برای عید کریسمس و …. به ارزش ۱۵۷ میلیون دلار با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد شده که با دلار ۱۰ هزار تومانی، ارزش آن به هزار و ۵۷۰ میلیارد تومان می رسد و رانت ۹۲۸ میلیارد تومان برای وارد کنندگان ایجاد کرده است .» (۲) ، به نام « کالاهای اساسی» از سنگ پا تا کیسه ادرار را با ارز ۴٢٠٠ تومانی وارد کرده اند و این درحالیستکه ، تورم کالاهای اساسی با این ارز(۴٢٠٠ تومانی) ، بسیار بیشتر از ارز آزاد است !
جماعت رانت خوار و آنانی که جیب های گشاد به وسعت جیب های عبای ملا ها برای خود دوخته اند با دلار ۴٢٠٠ تومانی اختصاصی دولت در ٩ ماهه اول سال ٩٧ سنگ پا، کیسه ادرار، سیفون مستراح، چوب اسکی، میوه مصنوعی، سنجاق قفلی، شاخ، استخوان و عینک آفتابی مجموعا به ارزش ۵ میلیون و ۹۹ هزار و۲۲۷ دلار وارد شده است.
به نوشته کانال تلگرامی اردوی کار آمده است : جزئیات واردات به شرح زیر بود است :
حدود ۱۳ تن سنگ پا از کشورهای هند، چین و ترکیه به ارزش ۱۸ هزار و ۴۲۸ دلار
حدود ۹ تن کیسه ادرار از چین به ارزش ۳۵ هزار و ۲۶۹ دلار
حدود ۱۲۹ کیلو سیفون ادرار از پرتقال به ارزش ۶۰۴ دلار
حدود ۵۴۶تن چوب اسکی و وسایل ورزش‌های آبی به ارزش یک میلیون و ۵۶۸هزار و ۷۴۰ دلار از سوئد، امارات، چین، هنگ‌کنگ، لهستان، اتریش، امارات، ترکیه و تایوان
حدود ۴۰۰ هزار کیلوگرم گل و میوه مصنوعی از کشورهای چین، امارات، ترکیه و فرانسه به ارزش یک‌میلیون و ۱۰۹ هزار و ۹۰۴ دلار
حدود ۱۵۰ هزار و ۶۴۰ کیلو سنجاق قفلی به ارزش۲۰۲ هزار و ۲۸۲ دلار
واردات شاخ، استخوان و صدف به ارزش ۸۶۱ هزار دلار
حدود ۱۰تن عینک آفتابی به ارزش یک‌میلیون و ۳۰۳ هزار دلار از آلمان، اتریش، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، پرتغال، بلژیک، ترکیه، انگلیس، مالزی و چین وارد ساخته اند. و بازعجیب و غریب‌ترین واردات سال ۹۷ با دلار ۴۲۰۰ تومانی/ از شاخ و استخوان تا سیفون و سنجاق قفلی . در گزارش آمده است : ” اختصاص میلیون ها دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای عجیب در سال ۹۷ موضوعی است که در این گزارش مورد بررسی قرار خواهد گرفت. قرار شده است از سال ٩٨، دلار ۴٢٠٠تومانی با کوپن الکترونیک کالاهای اساسی مستقیم به دست مردم برسد که این هم هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. ۶٣٧ شرکت یا شخص حقیقی چگونه توانسته‌اند در این مدت کوتاه بدون داشتن مشخصات دقیق مالی ارز دولتی دریافت کنند، که به همان موضوع ثبت شرکت‌های صوری مرتبط است. جالب است بدانید که در فهرست شرکت‌هایی که ارز ۴٢٠٠تومانی دریافت کرده‌اند، به وفور شرکت‌هایی با زمینه کاری طبخ غذا، درختکاری، نظافت منزل، گاوداری و… دیده می‌شود. عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفته بود که فردی در سال ۹۲ فوت می کند، اما در سال ۹۷، برایش ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته می شود!” (۳)
روشن است وقتی اقتصاد سنتی و عصر شترچرانی ایران امکان صادرات نمی دهد و از سوی دیگر گرایش به زندگی مدرن ما را وادار به واراداتی از این نوع می کند . مادامیکه این ساختار و ذهنیت تغییر نکند، هر دولتی بر سر کار بیاید ، چاره ای جز حراج ثروت ملی – نفت- و اختصاص آن به واردات ندارد. یک نمونه خبری دیگر هم به بحث ما کمک می کند ، اقتصاد نیوز به نقل ازخبرگزاری فارس گزارش می دهد : « پنج مبدا واردات کالا طی دو ماه سال ۹۷ شامل کشورهای چین با ارزش ۱۷۳۶ میلیون دلار، امارات متحده عربی ۹۸۶ میلیون دلار، کره جنوبی ۴۲۳ میلیون دلار، آلمان ۳۵۷ میلیون دلار و ترکیه ۳۵۳ میلیون دلار بوده است » در ادامه گزارش آمده است : « پس از اعلام نرخ مصوب۴۲۰۰ تومان در اواخر فروردین امسال توسط بانک مرکزی برای واردات کالا ثبت سفارش برای واردات کالا با توجه به اختلاف نرخ ارز در بازار ثانویه به شدت افزایش یافته، به طوری که به گفته برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی احتمال افزایش ثبت سفارش واردات به ۹۰میلیارد دلار تا پایان سال ۹۷ وجود دارد.این در حالی است، ارزش واردات کالا در سال گذشته ۵۴ میلیارد دلار بوده که با توجه به روند افزایش ثبت سفارش واردات کالا پیش‌بینی شده… افزایش می یابد »(۴)، جالب اینجا است که این رقم در سالی که با عنایت آقا ، عنوان سال “حمایت از کالای ایرانی” نامگذاری شده بود ، رانت خواران اینگونه، آرام و با طمانینه به دور سفره فراخ آقا نشسته و به نشخوارارز کشور مشغولند! چرا که اقتصاد دلالی که در همه ی تار و پود تفکر اقتصادی ایران حاکم است ، نه فقط از توفیق و تشویق “کالای ایرانی” ، “رونق تولید” ملی بلکه مانع صنعتی کردن ایران ، بلکه عمده ترین علت اتلاف در آمدهای نفتی هم هست و صد البته هزینه ی اصلی این آشوب اقتصادی از کیسه ی کارگران و دیگر زحمتکشان ایران پرداخت می گردد.
عمق حادثه کسری تراز بین واردات و صادرات به بیکاری فزاینده و افزایش رُکود در جامعه منتهی می گردد . آنگاه که نتوانیم در جامعه شغل ایجاد کنیم و تنها به افزایش واردات اندیشه می کنیم ، امر تولید در اقتصاد ایران سامان نمی یابد . تازه آقای نالایق مرحمت فرمودند و در بدو امرسال ۹۸را ، سال “رونق تولید ” نام نهادند. خوب این پرسش مطرح است: آنچه در سال گذشته نظاره گرش بودیم ، چگونه می توان در عدم ساماندهی تولید و در جامعه ای که برنامه رفاهی برای کمک به بیکاران وجود ندارد و کارگر معترض و سازمانده به زندان افکنده می شود، از تولید ملی و چرخه رونق آن صحبت به میان آورد؟ نیک روشن است افزایش فقرو فحشا و بزهکاری و خانه خرابی و بی مسکنی مردم علل العموم، نتیجه ی گریز ناپذیر این افزایش بیکاری و خوابیدن هزاران واحد تولیدی بود که در سال گذشته رو به تعطیلی نهاد.
تازه سال ۹۸ هم ازآوازه بد بهارش ، با ویرانی کل شیرازه جامعه از همه سو روبرو شدیم. در بهارشادی آفرین نوروز ، همچنان درهای زندان ها بسته ماند و عفو خامنه ای تنها به آزادی محکومان عادی و بخشا خودی ها انجامید . خبرهای فروردین ماه همچنان گواه این استکه ، فعالان کارگری و مطالباتی ، اعم از معلمان آزادیخواه ، حقوق دانان مسئول ، فعالان کانون نویسندگان ، جانبداران محیط زیست، دانشجویان ، دختران خیابان انقلاب، فعالان عرصه ملی و جامعه مدنی و اقلیت های مذهی ، بهائیان و دراویش در زندان اند وتلاش گران سیل اخیر هم به تعداد زندانیان افزوده شد و همه تلاش هایی که در سطح داخل کشور و در بین المللی برای آزادی آنان صورت می گیرد ، حاکمیت کمترین وقعی بدین خواسته ها و تلاش ها نداشته و ندارد.
ازمجموعه اخبار فروردین ماه ، بیش از ۴۰۰ خبرو گزارش توضیحی و تفسیری مربوط به سیل ، ویرانی و عوارض بجا مانده از این سیلاب وحشتناکی ایست که بیش از بیست استان کشور را فراگرفته است. سیل سراسری یک بار دیگر رونمایی از چهره نظام را در برابر مردم آشکار نمود . هویدا نمود که کل حاکمیت تنها نظاره گرند و این مردم ما هستند که باید جان ، مال خود را رها سازند تا زنده بمانند. سیلاب جاری شده دراستان های کشور نشان داد؛ که حاکمیت همچون زلزله بم هنوز مردم را درون کانکس ها نشانده ، چشم انتظار کمک های خود نگاهداشته است . وعده های داده شده به زلزله زده گان کرمانشاه و سرپل ذهاب و مردم آن سامان هنوزعملی نشده، آشکار است که به وعده های هر روزه دولتیان درارتباط با به سازی مسکن ، رساندن آذوقه ، بیمه کارگران بیکار شده از سیل، دام های سقط شده دامداران، هزاران هکتارازکشتزارهای نابود شده کشاورزان مناطق مختلف ، عوارض بجامانده در سیل در نی زار های نیشکر هفت تپه و به گلِ نشستن خانه های ویران شده روستائیان و فروپاشی زندگی مردم محروم شهرستان های سیل زده، ذره ای نمی توان اعتماد کرد. تنها این مردمند که امید بخش اند و در صدد یاری های وسیع به یکدیگرند و اخبار فروردین ماه مشحون از حضور مادی مردم اعم از زنان و دخاتگری آنها ، دانشجویان ، جوانان و دانش آموزان و کودکان در کنار مادران و پدران خویش ، صحنه های باشکوه از لذت زندگی را به جا گذاشتند. سازمانیابی اراده جمعی و آستین بالا زدن همه نیروی مردمی در سامانه های آق قلا و ترکمن صحرا – معمولان – پلدختر- فلاحیه در آفرینش شبکه های اجتماعی و کمک به شکل گیری مستقل تشکل های مطالبه محور سیل زده گان در تمامی امور ، و برخورد مردم با ورود سرداران سپه از محسن رضایی تا سردار نقدی در برابر ناکارایی و نابکاری سپاه پاسدران و کل حاکمیت ،از یک طرف نشانه نفرت مردم از اینان است و همین نفرت از س.ی دیگر مردم را به صحنه کشاند . همین ایستادگی و سامان یابی اراده جمعی حاکمیت را به وحشت انداخت و به دخالتگری کشاند. ورود نحس حشد العشبی عراق و فاطمیون و زینبیون و حزب الله در مناطق مختلف را باید سدی در برابر پیشروی مردم برای ایجاد کمیته ها ، شوراها ، و نهاد های یاری رسانی ارزیابی نمود . چرا که حضور و استقرار نیروهای نظامی و شبه نظامی خارجی در ایران، بدعوت قاسم سلیمانی و طبعآ با موافقت علی خامنه ای رهبر رژیم، اقدامی است در راستای تشدید فشار بر فعالان مدنی و دستگیری امدادگران سیل ویرانگر، طی روزهای پایانی ماه فروردین به نشانه شمشیر از رو بستن کل حاکمیت ، دربرابر دخالتگری مردم ما است . گسترش عرب ستیزی و ترکمن ستیزی و رودررویی با جوانان دخالتگر لُر، همه و همه به مثابه منزه نشان دادن اُسوه مذهبی نظام ، نشانه خاک پاشیدن به همین دخالتگری مردم است.
خبرهای فروردین ماه در رابطه با حوادث حین کار برای کارگران ، از آمار بالایی برخوردار است و این رقم همچنان افزایش می یابد. حوادث حین کار از جهت برخوردار نبودن کارگران ساختمانی و قراردادی از بیمه بیکاری و بیمه حین کار ، آنچنان دشواری برای گذران زندگی کارگران به جا می گذارد که گزارشات مندرج در روزنامه ها و مطبوعات بغایت متاثر کننده است . درخبرهای فروردین موج جان باختن کولبران در خطه مرزی کردستان ، از سرما و یا آثار بجا مانده از دخالت گری ماموران مرزی و تیراندازی آنان به سوی این زحمتکشان، گاه به مرگ آنان منتهی می گرد .
از فراز و فرود جامعه ایران رودررویی با نفس آزادی در حیات جامعه است ، در یک هفته آخر فروردین ماه تنها طی یک هفته، حداقل هفت نفر در زندان های مختلف کشور اعدام شده اند. یک زندانی در زندان زنجان، سه نفر در ایلام، یک نفر در اصفهان و ۲ زندانی در زندان عادل آباد شیراز اعدام شده اند. تعداد اعدام ها قرار بود به مراتب بیش از این میزان باشد اما در همین مدت حداقل ۲ زندانی در شهرهای فیروزآباد و فردیس از اعدام رهایی یافتند. بعبارتی طنز آلود با پایان تعطیلات نوروزی تنها کارخانه ای که کارش در کشور ما همیشه رونق داشته و تعطیل بردار نبوده و رکود نداشته، یعنی کارخانه اعدام بوده است که سبعیت تبهکارانه حاکمیت در قتل عامدانه دولتی را بنمایش گذاشته است.
ازخبرهای فروردین ماه ، همچنان شاهد بلاتکلیفی معلمان خرید خدمت هستیم که همان سطح حقوق های قراردادی و مورد توافقی را با شرکت ها را دریافت نداشته و پای به اعتراض گشودند. همچنین در فروردین ماه حول موضوع دستمزدها و فلاکت زندگی کارگران خبرهایی بازتاب یافت. در پایان فروردین ماه حضور مالباختگان در جای جای خیابان ها ، پای روی فروخفتن این حلقه از اعتراضان به نسبت سال پیش را نشان می دهد . اعتراضات کشاورزان ضربآهنگش در پایان ماه فروردین نواخته می شود و همچنین چندین حرکت اعتراضی دیگر که نشانه های شکل گیری تحرکات تعرضات و اعتصابات کارگران و رو آمدن مطالبات بی پاسخ مانده آنان از سال پیش می باشد . اخبار گرانی میوه ها ، گوشت و پیاز و سبزی و میوه های نوبرانه و وسعت بیکاری فارغ التحصیلان زن و مرد، و وسعت بیکاری زنان بی سرپرست خانوار گزارش شده است .
در تمامی ماه فروردین مسئله لاینحل ماندن وضعیت صدوق تامین اجتماعی در لای لای خبر ها خود را نشان داده است . و آنچه خود را در استانه اردیبهشت و روزهای کارگر و معلم به نمایش گذاشته است فراخوان تجمع سراسری و گسترده فرهنگیان ایران:
آنان درفراخوان خود اعلام داشته اند :
بدینوسیله شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، تجمع اعتراضی روز ملی معلم را به اطلاع تمامی همکاران عزیز می رساند.
لذا از تمامی همکاران بزرگوار اعم از پیش کسوتان و شاغلان انتظار میرود تا با همبستگی و همدلی هر چه بیشتر در هر چه باشکوه تر برگزارشدن این تجمع همراهی و همکاری لازم را داشته باشند.
لازم به ذکر است که این تجمع در راستای پیگیری مطالبات صنفی و آموزشی و در اعتراض به عدم توجه مسئولان به مطالبات بر حق فرهنگیان، به صورت گسترده و سراسری در تمامی استانها و شهرستانهای کشور برگزار خواهد گردید. گره خوردن این فراخوان در دوازدهم اردیبهشت با روز یازدهم یعنی روز کارگر در پهنه رودررویی ها ؛ می تواند زمینه ساز اجتماعات وسیع و گسترده نیروهای اجتماعی مطالبه محور جامعه گردد.
بدیهی است حضور تک تک شما فرهیختگان، تاثیر مثبت و مستقیم در تحقق مطالبات برحق فرهنگیان خواهد داشت.
امید آن میرود که با ورود به ماه اردیبهشت و در نخستین روزهای این ماه ، صحنه روبارویی ها گسترده شده و با مجموعه فعال و انفعالات اول ماه ماه روز جهانی کارگر ، در ایران گره بخورد .
منابع:
*-۱)- خبرگزاری تسنیم ، گزارش احتمال بیکار شدن۴۵۰ هرازنفر در صنعت قطعه سازی،۲۲ مرداد ۹۷)
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/05/22/1801305
*- ۲ – (روزنامه مشرق، لیست عجیب واردات درسال۹۷، چهارشنبه۲ دی۹۷)
https://www.mashreghnews.ir/news/922219
*- ۳- ( آینده رود آنلاین ، گزارش می دهد )
http://www.zayanderoudonline.ir/fa/plain/10361/html
*- ۴- ( اقتصاد نیوز، آمار واردات کشور در سال جدید، ۲۸خرداد۹۷)