مینا موسوی، شهروند خبرنگار، کابل
این روزها زنان افغان، بدون کمترین محدودیتی به ورزشگاههای ورزشی میروند تا حامی تیمهای موردعلاقهشان باشند. اما همزمان با بالا رفتن شور و شوق زنان برای شرکت در ورزشگاههای افغانستان، قدرت گرفتن و حاکمیت احتمالی طالبان بر این کشور، محدودیت بر زنان را افزایش خواهد داد؛ به شکلی که موقعیت جدید برای زنان در سرزمینشان «شوکآور» خواهد بود.
زنان افغانستانی نگران هستند که دست کشیدن طالبان از جنگ و سهیم شدنشان در دولت، به مثابه از بین رفتن حقوق و امتیازات آنها در جامعه باشد.
به تازگی فصل هشتم لیگ برتر افغانستان با قهرمانی «توفان هریرود»، نماینده ولایتهای غربی این کشور در کابل پایان یافت. امسال حضور زنان در ورزشگاهها برای تماشای رقابتهای لیگ برتر برخلاف دورههای قبلی افزایش چشمگیری یافته بود. در مراسم افتتاحیه و اختتامیه این مسابقات، خوانندگان زن حضور داشتند. در زمان حاکمیت طالبان، آوازخوانی جرم بزرگی بود و هنرمندان به خارج از کشور فرار کرده بودند.
«مژگان انتظار»، زن افغانستانی، نویسنده و یکی از مدافعان حقوق زنان در استان هرات است. سقوط رژیم طالبان فصل جدیدی در زندگیاش را باز کرد و توانست که دانشگاه را تمام کند.
او به «ایرانوایر» گفت: «نگرانی زنان از حضور طالبان در حکومت، نگرانی به جای هست. اگر قرار باشد مثلا که طالبان در حکومت سهم بگیرند و ارزشهای طالبان و افکاریهای طالبانی در محیط پیاده کنند، خواسته و ناخواسته بر اجتماع تاثیر میگذارد. من فکر میکنم که این اتفاق تاثیر منفی صددرصدی در کشور دارد. زنانی که به ورزشگاه میروند به این نتیجه رسیدهاند که حق دارند در اتفاقات اجتماعی سهیم باشند. طالبان میخواهد همین سهم را از بین ببرد.»
او به «ایرانوایر» میگوید که بههیچعنوان حقوق و دستاوردهای ۱۸ سال پسین زنان نباید برای دست کشیدن طالبان از جنگ مورد معامله قرار بگیرد. به اعتقاد او در این مدت زنان در بخشهای ورزشی نیز به پیشرفتهای چشمگیری برخلاف دوران حاکمیت طالبان دست یافتهاند.
او میگوید: «برای من بهعنوان یک فعال حقوق زنان، ماهیت وجود طالبان قابلقبول نیست. وقتی به آن افکار ضد زن، با آن رویکردهایی که دیگر جایی در جهان ندارد و قابلقبول نیست فکر میکنم، یا وقتی به این مساله نگاه میکنم که در باور طالبان حقوق اولیه یک انسان بهعنوان زن مورداحترام قرار نمیگیرد، از آینده حضور طالبان در افغانستان نگران میشوم. فرض کنید که آنها سهمی از حکومت داشته باشند و دقیقا سهم آنها در حوزهای باشد که مختص به حقوق زنان است.»
در دوران حاکمیت طالبان بر افغانستان، زنان بسیاری از حقوق اولیه خود، حتی بیرون رفتن از خانه یا تحصیل در مدرسه و دانشگاه محروم بودند.
طالبان همین امروز هم قوانین خاصی برای زنان در مناطق تحت کنترل خود دارند. زنان چادری و برقع حق بیرون رفتن از خانه را ندارند. برخی از زنان از رفتن به مدرسه نیز محروم هستند.
«طاهره رسا»، از فعالان حقوق زنان افغانستانی در گفتوگو با «ایرانوایر» از حضور دوباره طالبان در حکومت آشفته و نگران است. او میگوید که طالبان به حقوق زنان در جامعه اهمیتی نمیدهند.
خانم رسا میگوید: «شور و اشتیاقی را که در خانمهایی که به ورزشگاه میروند دیدم و احساس میکردم که یک پرنده صلح، آزاد شده است و شبها تیم موردعلاقه خود را تشویق میکند. زمانی که طالبان بیاید، احساس میکنم که این آزادی و پروبال زدنها از ما گرفته خواهد شد. ما نمیتوانیم دوباره به ورزشگاهها برویم. نهفقط زنهای شهر هرات بلکه تمام افغانستان نگران بازگشت دوباره طالبان همان محدودیتهای دوران حضور آنها وجود داشت هستند. شخصا آرزو میکنم که هیچگاهی طالبان به قدرت برنگردد. ما باید بتوانیم آزادانه زندگی کنیم، آزادانه به ورزشگاهها برویم و ورزش کنیم و تیمهای موردعلاقه خود را تشویق کنیم.»
«سکینه حسینی»، عضو شورای ولایتی هرات میگوید: «من نگران هستم و دلیل نگرانیام هم مشخص است. این احتمال وجود دارد که زنان در دوران حکومت طالبان از حقوق خود مانند دوره قبل محروم شوند. محرومیت از تحصیل، ورزش و حضور در ورزشگاهها یک احتمال جدی است.»
هرات در غرب افغانستان در تناسب با اغلب ولایتهای افغانستان برای زنان محدودیتهای کمتری دارد. زنان در این استان بدون دغدغه به ورزشگاههای ورزشی میروند و تیمهای موردعلاقهشان را تشویق میکنند.
«جیلانی فرهاد»، سخنگوی والی هرات به «ایرانوایر» میگوید که حکومت هیچ محدودیتی برای حضور زنان در ورزشگاهها وضع نکرده است.
او میافزاید: «نهتنها محدودیتی برای حضور زنان در ورزشگاهها وجود ندارد، بلکه مقامات ولایت هرات و ادارات محلی زنان را به حضور در ورزشگاهها و عرصههای مختلف اجتماعی تشویق میکنند. بعد از سقوط رژیم طالبان این حضور به حدی بوده که خوشبختانه باعث امیدواری و علاقهمندی سایر زنان ولایتهای همجوار هم شده است. تلاش جدی ما این است که ما بتوانیم این نقش و حضور زنان در ساختار اداری کشور را در عرصههای مختلف به شکل چشمگیری افزایش دهیم.»
«دونالد ترامپ» رییسجمهور امریکا مذاکرات صلح با گروه طالبان را به دنبال کشته شدن یک سرباز آمریکایی در کابل، پایتخت افغانستان پایان داده بود. بسیاری از زنان افغانستانی از این تصمیم ترامپ استقبال کردند و این تصمیم را گامی مهم برای آزادی زنان میدانستند.
اما حالا یکبار دیگر آغاز مذاکرات احتمالی صلح امریکا با طالبان بر سر زبانها افتاده و زنان افغان با دلهره و هراس به مذاکرات صلح با گروه طالبان نگاه میکنند.
زنان افغانستانی از وضع محدودیتهای گسترده برای ورود زنان ایرانی به ورزشگاههای این کشور انتقاد کرده بودند و از جمهوری اسلامی ایران میخواستند که درها را به روی زنان باز کند.
زنان افغانستانی در کابل و در جریان مسابقات لیگ، حمایت خود را از «سحر خدایاری» مشهور به «دختر آبی» با در دست گرفتن بنرهایی اعلام کرده بودند.
رسانهها گزارش دادهاند که سحر خدایاری برای دیدن بازی استقلال – العین (اسفند ۱۳۹۷) به ورزشگاه آزادی تهران رفته بود و هنگامیکه میخواست با لباس مبدل وارد ورزشگاه شود بازداشت شده بود. سحر بعد از اینکه مطلع میشود که احتمالا به شش ماه زندان محکوم شده است خود را آتش زد و در نهایت جان باخت.
«مژگان انتظار، گفت: ««حمایت دختران کابل از سحر خدایاری یا همان دختر آبی، به خوبی پیامهای فرامرزی برای جهان داشتم. زنان افغانستانی نشان دادند که حالا همه زنان در همه جای جهان و در هر محیطی، حامی و کنار هم هستند. زنان برای رسیدن به سکوهای ورزشگاهها تلاش کردند و حالا با اعتمادبهنفس روی سکوهای ورزشگاهها حضور دارند.»
منبع: ایرانوایر