زنان کشاورز ایرانی مزد کمتری نسبت به مردان می‌گیرند، بدون بیمه کار می‌کنند و وامی به آنها تعلق نمی‌گیرد. سهم زنان از بخش کشاورزی در ایران ۱۱ درصد است. از این میان یک گروه کشاورزان زمین‌دار هستند که روی زمین خود کار می‌کنند و گروه دوم زنان کشاورز روزمزد هستند. تعداد زنان کشاورز روزمزد بیشتر از زنان زمین‌دار است.
قاسم سوخته‌سرایی، رئیس نظام صنفی کشاورزی استان گلستان به خبرگزاری ایلنا گفته زنان کارگر روزمزد مشکلات بیشتری داشته و در زمینه دریافت دستمزد و همچنین بیمه با گرفتاری‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند. مزدی که به این زنان پرداخت می‌شود نسبت به مردان کشاورز کمتر است و به طور میانگین چه در زمینه شالی‌کاری، چه در مورد صیفی‌جات و چه در مورد محصولات باغی، زنان کشاورز ۶۰ درصد مردان مزد می‌گیرند.
بررسی انجام شده بر جدول‌های آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد در سال گذشته مزد زنان در بخش کشاورزی به طور متوسط ۵۴ درصد مزد مردان بوده است.
بنا بر گزارشی که فصل تجارت منتشر کرده، زمستان سال گذشته یک مرد کارگر بیل‌زن با میانگین ۷۷ هزار و ۴۳ تومان و یک زن میوه‌چین با میانگین ۴۱ هزار و ۹۸۸ تومان بالاترین مزد روزانه را در بخش کشاورزی دریافت کرده‌اند که مزد زن روزانه ۳۵ هزار تومان و به عبارت دیگر ۴۶ درصد از مزد مردان کمتر بوده است.
این بررسی نشان می‌دهد مزد زنان و مردان در مناطق مختلف با هم تفاوت داشته است. طبق این بررسی کمترین مزد مردان کارگر در بخش میوه‌چینی و معادل ۵۷ هزار و ۳۳۳ تومان بوده است. کمترین مزد زنان کارگر مربوط به زنان نشاکار بوده است که ۳۹ هزار و ۹۱۱ تومان دستمزد گرفته‌اند. برابری دستمزدی زن و مرد یکی از مطالبات جنبش دفاع از حقوق زنان در نقاط مختلف جهان است.
قاسم سوخته‌سرایی درباره اینکه علت پرداخت دستمزد پایین به زنان چیست، گفته: «در سال‌های اخیر کشاورزان با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌رو بوده‌اند. هزینه تولید در بخش کشاورزی بالا رفته است و کشاورزان به هر دری می‌زنند تا این هزینه را پایین بیاورند. آنها نمی‌توانند به مردان مزد کمتری بدهند، چون قبول نمی‌کنند که کار کنند، اما زنان به دلایل مختلف حاضر می‌شوند با دستمزد کمتر کار کنند.»
او با تأکید بر اینکه زنان کشاورز مشکلات زیادی دارند، می‌گوید: «مشکلات حوزه کشاورزی همه‌گیر است. برای مثال در بحث بیمه کمک‌هایی می‌شود و تأمین اجتماعی استان حتی بیشتر از ظرفیت اقدام به بیمه کشاورزان کرده، اما با مشکلاتی که وجود دارد بیم آن می‌رود که همین افراد بیمه شده هم نتوانند بیمه خودشان را ادامه دهند. در این صورت امیدی به بیمه افراد تازه نیست.»
تنها کاری که دولت در این سال‌ها برای زنان کشاورز انجام داده، بیمه روستایی است که طی آن باز هم تحت تکفل همسر هستند و بیمه جداگانه‌ای برای کارشان ندارند.
در یکی دو سال اخیر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از اجرای طرح‌هایی در زمینه حمایت از مشاغل روستاییان و عشایر خبر داده است. از جمله به تازگی معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده خبر از وجود بیش از سه هزار و ۲۰۰ صندوق داده که با حمایت وزارت جهاد، توسعه یافته و بیش از ۱۳۰ هزار زن روستایی در این صندوق‌ها تحت حمایت قرار گرفته‌اند.
با این حال یکی از مسائلی که زنان روستایی با آن رو‌به‌رو هستند ناتوانی در پیدا کردن ضامن و سپردن وثیقه برای دریافت وام است. رئیس نظام صنفی کشاورزی استان گلستان گفته: «مشکل پیدا کردن ضامن برای دریافت وام برای همه و به طریق اولی برای زنان روستایی وجود دارد. قوانین بانکداری در ایران به این صورت است که بانک‌ها سختگیری‌های زیادی برای پرداخت وام‌های خرد می‌کنند درحالیکه برخی افراد می‌توانند به راحتی وام‌های میلیاردی بگیرند، برای دادن یک وام چند میلیونی به روستاییان چند ضامن و چند وثیقه طلب می‌کنند.»
مشارکت اقتصادی زنان در ایران به نسبت میانگین جهانی پایین است. موانعی که بر سر اشتغال زنان همچنان وجود دارد، باعث می‌شود زنان برای متقاعد کردن کارفرمایان مزد کمتری را قبول کنند و از برخی حقوق خود بگذرند. زنان کشاورز که در بسیاری موارد از فقر رنج می‌برند و به شدت خود را نیازمند کار احساس می‌کنند، حاضر می‌شوند با مزد کمتری کار کنند.
فرسودگی جسمی این گروه از زنان هم بخش دیگری از مشکلات آنهاست. همچنین از آنجا که این گروه از زنان تشکلی ندارند و ماهیت کارشان طوری نیست که بتوانند دنبال بیمه و مسایل رفاهی خود باشند، امکان پیگری حقوق آنها وجود ندارد.
منبع: رادیو زمانه