رابطه معنادار بین توزیع ناعادلانه ثروت و سلامت با افزایش مرگ و میر ناشی از کووید-۱۹
بی‌شک جهان پساکرونا با پرسش‌های اساسی روبه‌رو خواهد شد. آیا جهان ما همچنان باید به توزیع ناعادلانه ثروت بی‌تفاوت باشد؟ آیا طبقات فرودست همچنان باید از سلامت و بیمه‌های درمانی مناسب محروم باشند؟ آیا کرونا روند این ناعدالتی را نمایان کرد؟ آمارمرگ و میر کرونا موضوعی را که بشر می‌دانست، ولی به آن بی‌اعتنا بود، در مقابل چشمان ما قرار داد؟ آمارمرگ و میر تبعیض‌آمیز، واقعیت تلخ جهان ما را به رخ ثروتمندان می‌کشد؟ جامعه‌شناسان هشدار می‌دهند که ادامه این روند می‌تواند جهان را با یک انفجار طبقاتی روبه‌روکند.
مرگ و میر تبعیض‌آمیز در میان سیاهپوستان در رویارویی با کرونا
به گزارش رویترز، جمعیت سیاه‌پوست در ایالت لوئیزیانا در جنوب امریکا ۳۳ درصد است. جان بل ادواردز، فرماندار آن ایالت، اعلام کرد که ۷۰ درصد کسانی که در آن ایالت بر اثر کرونا جان باخته‌اند، سیاه‌پوست بوده‌اند. در استان میشیگان در شمال آمریکا با آن که جمعیت سیاهپوستان تنها ۱۴ درصد است، میزان مرگ براثر بیماری کووید-۱۹ در میان آنان حدود ۴۰درصد است. این موضوع با وضعیت سلامت سیاهپوستان ارتباط دارد. بیماری قند، آسم، بیماری قلبی، اضافه‌زن مفرط، از جمله عوامل خطر‌آفرینی است که روتی ویلسون گیلکمور، پژوهشگر، سال‌ها پیش از دلایل آسیب‌پذیری تبعیض‌آمیز و احتمال مرگ زودرس سیاهپوستان عنوان کرده بود.
سیاهپوستان عمدتا فقیرند، بسیاری از آنها بیکارند، در خانه‌هایی با امکانات نازل زندگی می‌کنند، و فاقد بیمه‌های درمانی یا دارای بیمه‌های ارزان و محدود هستند. بی‌دلیل نیست که سیاهپوستان ۶۰ درصد بیش از سفیدپوستان به بیماری قند مبتلا هستند و زنان سیاه‌پوست ۷۰ درصد بیش از زنان سفید پوست به فشار خون دچارند. این تفاوت‌های بهداشتی و سلامتی و آموزشی، برخوردهای بی‌دلیل پلیس و بازداشت‌های ناگزیر و حبس‌های طولانی و گسترده، نشانگر بی‌عدالتی، تبعیض نژادی، و شرایط زندگی نامناسبی است که در اغلب موارد به آنان تحمیل می‌شود.
آسیب پذیری جمعیت‌های لاتین تبار
گروه دیگری که در آمریکا در شیوع بیماری بسیار آسیب‌پذیر بوده است، دربرگیرنده شهروندانی با پیشنیه آمریکای لاتین است. زندگی معیشتی آنها اغلب از کارهای پراکنده و دشوار روزانه و با مزد اندک می‌گذرد و کمتر دارای بیمه درمانی هستند. بسیاری از آنها در رستوران‌ها، سرویس‌های صنعتی و تفریحی، کارگر خانه یا کارگران فصلی کارمی‌کنند. به نوشته گاردین، متخصصان بهداشت عمومی هشدار می‌دهند که دست‌کم گرفتن آمار قربانیان این گروه جمعیتی، به دلیل نداشتن بیمه درمانی و در بسیاری از مواقع ترس‌شان از رفتن به بیمارستان به خاطر درگیری با اداره مهاجرت است، زیرا بسیاری از آنان فاقد مدارک قانونی اقامت هستند یا نزدیکان‌شان به این مشکل دچارند. بر اساس آمار مرکز کنترل و پیش‌گیری بیماری‌ها (CDC)، در آمریکا فقط ۱۷ درصد جمعیت لاتین‌تبارها هستند، در حالی که ۲۷ درصد مرگ و میرها در مناطق شیوع یافته ویروس، به این گروه تعلق دارد.
خارجی‌تبارها، بیشترین قربانیان کرونا در سوئد
سوئد از جمله کشورهایی است که اساسا قرنطینه خانگی را اجرا نکرد و فاصله‌گیری در اجتماع و گذاشتن ماسک را در پیش گرفت. شمار مرگ و میر بر اثر ابتلا به کرونا در این کشور، تا کنون حدود ۲۳۰۰ نفر بوده است. اداره بهداشت سوئد اعلام کرده است که آمار مرگ و میر کرونا در سومالیایی‌تبارها در مقایسه با گروه‌های دیگر، بیشتر است. گروه‌های دیگر خارجی، مثل سوری‌ها و عراقی‌ها، نیز بیش از گروه‌های دیگر جمعیتی به علت بیماری کوید-۱۹ در بیمارستان‌ها بستری هستند. دکتر ناصر احمدی، متخصص قلب، به رادیو سوئد می‌گوید که اقشار کم‌درآمد جامعه بیشتر از دیگران از همه‌گیری‌ها آسیب می‌بینند و این مسئله بیشتر یک قاعده است تا یک استثنا، و به دلیل کم‌کاری دولت، مهاجران همواره آسیب‌پذیرترند. دکتر مهرداد درویش پور، جامعه‌شناس، با پژوهش در ریشه‌های بهداشتی این پدیده در سال ۲۰۰۹، میزان بیماری در میان مهاجران را چهار برابر بیش از افراد دیگر جامعه یافته است. این شرایط، نگرانی‌ها و پرسش‌هایی را درمورد وضعیت سلامت و تبعیض در میان حلقه‌های ضعیف جامعه در پیوند با وضعیت اقتصادی و اجتماعی، ایجاد کرده است.
ضربه کاری کرونا به اقلیت‌های قومی در بریتانیا
مسئولان بهداشتی در بریتانیا تایید کرده‌اند که با آن که اقلیت‌های قومی تنها ۱۴ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، بر اساس آمار مرکز تحقیقات ملی مراقبت‌های فشرده (ICNARC)، یک سوم بیماران کووید-۱۹ به سیاهپوستان و دیگر اقلیت‌های قومی تعلق دارد. به نوشته روزنامه گاردین، نخستین ده پزشکی که بر اثر کرونا جان خود را از دست داده‌اند، از اقلیت‌های قومی بوده‌اند. با آن که گفته می‌شود کرونا بین افراد تبعیض قایل نمی‌شود، ولی بدون شک پیگرد رد پای این ویروس در بین پزشکان مهاجر با پیشینه سیاه، آسیایی و اقلیت‌های دیگر، بیشتر دیده شده است. افزون بر آن، پرستارهای فیلیپینی و باربرهای بیمارستان‌های نیز به شدت مورد هجوم این ویروس واقع شده‌اند، و این امر گروه‌های اپوزیسیون کارگری را واداشته است که دولت را به یک اقدام فوری برای تحقیق در مورد مرگ ومیر‌ها و زمینه‌ها و نتایج آن فرابخواند. گروه‌های جمعیتی اقلیت قومی یا نژادی که در لندن یا نواحی کم‌‌بضاعت زندگی می‌کنند، بیشتر از دیگران به فقر و بیماری دچارند. کاملش خونتی، پژوهشگر، معتقد است که این افراد بیشتر از دیگران به بیماری قند یا بیماری‌های قلبی دچار می‌شوند و اغلب در منازل چندنسلی ساکنند، مزدهای ناچیز دریافت می‌کنند، و به مشاغلی مانند رانندگی، حمل‌ونقل و حمل بار، نظافت‌گری در بیمارستان‌ها، یا کارهای دشوار در زمینه مراقبت‌های اجتماعی و نگهداری و مراقبت در سیستم بهداشتی کشور، اشتغال دارند. در بریتانیا تاکنون بیش از ۲۱ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.
آمار مرگ و میر و افزایش بیکاری در ایران
آمار دولتی مرگ و میر در اثر این ویروس در ایران، تاکنون بیش به ۶ هزار نفر اعلام شده است. آمار مرگ و میر کرونا به تفکیک درآمد یا اقلیت‌ها یا حتی شهرها، در این کشور وجود ندارد. صد نفر از جانباختگان از پزشکان و پرستاران و دیگر کارکنان کادر درمانی بوده‌اند. «اقتصاد آنلاین» از ثبت‌نام ۶۳ هزار نفر در سامانه بیکاری کشور به خاطر ویروس کووید-۱۹خبر داده است. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز از بیکاری دو تا ۶ هزار نفر، به ویژه در دهک‌های پایین جامعه، به علت شیوع ویروس کرونا خبر داده است و تاکید کرده است که وضعیت معیشتی دهک‌های پایین بدتراست. بر پایه آمار رسمی، حاشیه‌نشینان ۲۰ میلیونی کشور بیش از گذشته با گرسنگی و ابتلا به کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند.
با اتکا به آمارهای جهانی، تا کنون ثابت شده است که حلقه‌های ضعیف‌تر جوامع از زاویه مالی و سلامتی، در برابر این ویروس و دشواری‌های ناشی از آن به‌شدت آسیب‌پذیرتر از دیگرانند. افراد فرودست جامعه مزد ناچیز دریافت می‌کنند، تغذیه کافی و سالمی ندارند، و از بیمه درمانی مناسب نیز برخوردار نیستند، و در مناطقی با هوای آلوده‌تر و جمعیت فشرده‌تر زندگی می‌کنند. در نتیجه، سیستم دفاعی بدن آنان ضعیف‌تر و امکان ابتلا و مرگ و میر آنها هم بیشتر است. آمارها گواهی می‌دهند که بی‌عدالتی اجتماعی، این قشرهای جوامع را بسیار بیشتر از دیگران در معرض خطرات جانی و مالی ناشی از این ویروس قرار داده است.