یداله بلدی: در روز ۱۲ مرداد هشتگی به نام «کولبر را نکشید» از سوی طرفداران حقوق بشر در توییتر منتشر شد که تاکنون ۱۲۷ هزار بار از طرف کاربران به اشتراک گذاشته شده است؛ اما در مدت یک ماه اخیر که از انتشار این هشتک میگذرد تاکنون ۱۱ کولبر با شلیک مستقیم سپاه پاسداران به قتل رسیدهاند، در روز ۱۱ شهریورماه، ۴ کولبر با نامهای «زانکو احمدی»، «زانست حسننژاد» و «سروش ملکاری» به قتل رسیدهاند و ۱۸ کولبر دیگر نیز مجروح شدهاند.
رنج و مرگ با زندگی روزانه کولبران پیوند خورده است، در آذرماه گذشته دو برادر ۱۴ و ۱۶ ساله کولبر به نامهای آزاد و فرهاد در نزدیکی مریوان در حین کولبری زیر برف مدفون شدند، مردم مریوان با سرعت خود را به محل حادثه رساندند و در میان توفان شدید جسد دو برادر را از زیر برف خارج کردند. افزون بر صحنه دردناک مشاهده جسد این دو نوجوان، فداکاری برادر بزرگتر بود که در آخرین لحظههای زندگی کاپشن خود را روی برادر دیگر انداخته بود.
این نوع مرگ نوجوانان و جوانان ستمدیده در راه کسب آزادی و نان سالهاست با زندگی مردم کُرد عجین شده است. یک ماه قبل از مرگ آزاد و فرهاد در اوائل زمستان ساکنین روستای آنان با جمعآوری پول یک بخاری را به این خانواده نیازمند هدیه داده بودند. روز بعد مردم مریوان در مراسم تشییع جنازه این دو برادر تکه نانی در دست داشتند که نشانگر این واقعیت بود که این دو برادر قربانی “نان” شدهاند.
کردستان از دیرباز از توسعهنیافتگی رنج میبرد و افزون بر آن امنیتی کردن کردستان نیز عامل دیگر بیکاری جوانان است؛ از این رو پس از استان فقرزده و فراموششده بلوچستان، بیشترین میزان بیکاری را در بردارد، صدها هزار جوان کُرد برای امرار معاش و در جستوجوی کار ناچار راهی تهران و شهرهای بزرگ میشوند؛ چنان که بیشترین میزان کارگران ساختمانی در تهران و شهرهای بزرگ را جوانان و میانسالان کُرد تشکیل میدهند .
مبادلات مرزی بین ایران و عراق که ۱۴۵۸ کیلومتر مرز مشترک دارند، سالهاست تداوم داشته اما در سالهای اخیر به علت بیکاری بیشتر این مبادلات افزونتر شده و موج عظیمی از کولبران راهی کوههای صعبالعبور میشوند، تا هزینههای چند روز خانواده را تامین کنند، در میان کولبران از کودک ۱۲ ساله تا مردان ۷۰ ساله به چشم میخورد. همچنین زنان کولبر و مردانی با یک پای مصنوعی نیز در میان کولبران دیده میشوند، کولبران بارهای ۳۰ تا ۱۰۰ کیلو را بر کول خود میبندند و راه احتمالا بدون بازگشت را در پیش میگیرند، در این راه خطرهای زیادی در کمین کولبران است؛ سقوط از کوه، یخزدگی، روی مین رفتن و کشته شدن به وسیله شلیک پاسداران و احتمال دستگیری، جریمه، کتک خوردن و زندان نیز وجود دارد، در هر سفر کولبران خانوادههای آنان در نگرانی و اضطراب به سر میبرند زیرا هر آن ممکن است خبر شومی به آنان برسد. در میان کولبران لیسانس و فوقلیسانس و قهرمان ورزشی کشور نیز کولهبار فقر و تبعیض را بر دوش میکشند.
آقای خامنهای درباره کولبران گفته بود که «منظور از قاچاق کالا مقابله با کولبرهای ضعیفی که اجناس کوچک وارد میکنند نیست؛ بلکه منظور قاچاقچیان بزرگ است که با دهها و صدها کانتینر قاچاق را وارد کشور میکنند.» اما تاکنون کوچکترین مقابلهای با قاچاقچیان بزرگ یعنی برادران قاچاقچی سپاه صورت نگرفته است، اما خون کولبران همچنان بر زمین ریخته میشود، از شنیعترین اعمال پاسداران کشتن اسبهای کولبران است که افزون بر این عمل وحشیانه کولبران را نیز از داشتن تنها سرمایه خود محروم میکنند.
ادعای سپاه این است که کولبران غیرقانونی از مرز عبور میکنند و مواد مخدر وارد کشور میکنند، طبق قانون خود جمهوری اسلامی مجازات عبور از مرز زندان و جریمه است، نه تیراندازی و کشتن و در مورد وارد کردن مواد مخدر توسط کولبران کاملا کذب است؛ زیرا تاکنون یک کولبر به عنوان حمل مواد مخدر دستگیر نشده است .
دولت جمهوری اسلامی تاکنون هیچ برنامهای برای ساماندهی کولبران و به رسمیت شناختن شغل کولبری و بیمه کردن آنان که با خانوادههایشان بیش ۲۰۰ هزار نفر هستند نداشته است. بدیهی است که در این شرایط، رنج و مرگ همچنان در انتظار کولبران است.
سایت کولبرنیوز با انتشار روزانه اخبار کولبران نقش برجستهای در دفاع از حقوق کولبران دارد.