کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گزارشی تقاضای تحقیق و تفحص از سازمان بورس و اوراق بهادار تهران کرده است.
به گزارش گذار سامانه دمکراسی و داد؛ در این گزارش گفته شده شاخص بورس در ماههای اخیر ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده و سرمایه‌گذاران خرد “۷۰ میلیارد دلار” ضرر دیده‌اند.
غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با استناد به این گزارش گفته: “متأسفانه در طول ماههای ا خیر ۷۰ میلیارد دلار از سرمایه‌های مردم در بورس از بین رفته و آنها ضرر دیده‌اند.”
در گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به استعفای رئیس قبلی سازمان بورس و انتصاب مدیریت جدید “بدون رعایت تشریفات قانونی و بدون توجه به شرایط احراز تصدی” اشاره شده و از وزیر اقتصاد، اعضای حاضر در جلسه شورای عالی بورس و اعضای هیئت مدیره این سازمان به عنوان “متخلفین” یاد شده است.
حسن قالیباف اصل، رئیس پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار تهران دی ماه پارسال در پی افت متوالی بازار سرمایه در ایران از سمت خود استعفا کرده بود.
گزارش اخیر کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در حالی منتشر شده که طی ماههای اخیر بازار سرمایه در ایران افت قابل توجهی را تجربه کرده؛ هر چند در دو روز اخیر این بازار کمی بهبود یافته است.
شاخص کل این بازار در اوایل شهریور ماه به بالای یک میلیون و ۵۷۵ هزار واحد رسیده بود که طی روزهای گذشته تا یک میلیون و ۳۴۰ هزار واحد هم پائین آمد.
بازار بورس تهران در این مدت چندین افت را تجربه کرده است؛ این بازار دو روز پیش (یکشنبه ۹ آبان) شاهد افت ۳۵ هزار واحدی بود.
در این روز ارزش معاملات کل بازار سرمایه هم با کاهش ۱۸ درصدی به رقم ۶ هزار و ۱۶۵ میلیارد تومان رسید که پائین‌ترین سطح در ۵ ماه اخیر را ثبت کرد.
در پی این افت احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ایران با ۳۰ شرکت بزرگ حقوقی بازار سرمایه دیدار کرد و گفت دولت بیشتر به دنبال جبران کسری بودجه از طریق مولدسازی دارایی و فروش اموال مازاد است.
افت شاخص کلی بورس اوراق بهادار تهران با فروش اوراق دولتی و احتمال افزایش نرخ سود این اوراق تشدید شد.
اما علی صالح‌آبادی، رئیس بانک مرکزی ایران اخیرا گفته افزایش نرخ سود اوراق دولتی در دستور کار دولت نیست.
آقای صالح‌آبادی هفته پیش در یک گفتگوی تلویزیونی گفته بود: “در مهرماه اوراق جدیدی منتشر نشده است، از ابتدای سال تاکنون، مجموعا ۴۳ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی منتشر و فروخته شده است و برنامه‌ای برای افزایش نرخ سود اوراق نداریم.”
آقای صالح‌آبادی هفته پیش در یک گفتگوی تلویزیونی گفته بود: “در مهرماه اوراق جدیدی منتشر نشده است، از ابتدای سال تاکنون، مجموعا ۴۳ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی منتشر و فروخته شده است و برنامه‌ای برای افزایش نرخ سود اوراق نداریم.”
از جمله دلایل افت بورس همچنین می‌توان به عواملی نظیربازارهای موازی، ابهام درباره نرخ خوراک صنایع و نگرانی درباره قیمت‌گذاری دستوری محصولاتی نظیر سیمان اشاره کرد که به اینها باید بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی را هم اضافه کرد که نهایتا به بی‌اعتمادی سهامداران خرد و خروج سرمایه از این بازار منجر شده است.
بهبود بازار بورس از جمله وعده‌های مقامهای ارشد ایران در ماههای اخیر بوده؛ از جمله در مبارزات انتخابات ریاست جمهوری ایران هم بارها از آن صحبت شده بود.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کنونی ایران در خرداد ماه و زمانی که نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بود به صورت سرزده به تالار بورس اوراق بهادار رفت و به مالبانختگان گفته بود: “بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکار‌هایی برای آن ایجاد شود”.
امیرحسین قاضی زاده هاشمی، دیگر نامزد این رقابتها حتی از حل سه روزه مشکل این بازار خبر داده بود.
شاخص کلی بازار بورس اوارق بهادار تهران در فروردین ماه ۱۳۹۹ حدود ۵۰۰ هزار واحد بود که با تبلیغات دولتی و افزایش تقاضا، این شاخص پارسال به بالای ۲ میلیون واحد هم رسید ولی پس از آن افت کرد.
رشد بورس اوارق بهادار تهران با افزایش عرضه صندوق‌های قابل معامله دولتی شدت گرفته بود که هدف آن تامین کسری بودجه و مقابله با کاهش درآمدهای نفتی بود.
حسن روحانی، رئیس جمهوری سابق ایران اردیبهشت ماه پارسال گفته بود: “بورس ایران خوب شده عصبانی می‌شوند و می‌گویند در همه دنیا بورس برهم ریخته، چرا بورس ایران خوب است؟ این به دلیل تلاش همه شرکت‌ها، فعالان اقتصادی و خوشبختانه عرضه کردن سهام شرکت های بزرگ است.”
بسیاری از منتقدان از همان ابتدا این رشد را “حباب” خواندند و گفته بودند که جهش این بازار با واقعیات اقتصادی ایران انطباق ندارد.