کتاش آبتین، رضا خندان مهابادی و کیوان باژن سه عضو کانون نویسندگان ایران با حضور در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند. بازداشت این افراد در دادگاه انقلاب بدلیل تشدید قرار وثیقه بوده است.
به گزارش گذار، امروز سه‌شنبه ۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۷، رضا خندان (مهابادی)، کیوان باژن دو عضو هیئت دبیران کانون نویسندگان ایران و بکتاش آبتین یکی از بازرسان کانون در احضاریه‌های جداگانه‌ای که طی روزهای اخیر به دست‌شان رسیده‌بود، در شعبه‌ی ٢٨ “دادگاه انقلاب اسلامی” حاضر شدند. قاضی “مقیسه” وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی این سه را به یک میلیارد تومان برای هر کدام افزایش داد و این سه عضو کانون به دلیل عدم امکان تامین وثیقه، بازداشت و روانه زندان اوین شدند.
این پرونده در اردیبهشت ۱۳۹۴ با شکایت وزارت اطلاعات تشکیل شد. از آن زمان بکتاش آبتین، رضا خندان و کیوان باژن بارها برای بازجویی پیرامون دو اتهام “تبلیغ علیه نظام” و “انتشار نشریه غیر قانونی” به ساختمان مرکزی وزارت اطلاعات احضار و بازجویی شدند.
کانون نویسندگان ایران در بیانیه‌ای اعتراضی نسبت به بازداشت این سه تن نوشته‌است: «دادگاه وکلای معرفی شده – ناصر زرافشان و راضیه زیدی – را نپذیرفته‌بود، اعضای کانون مهلت تعیین وکیل و برخورداری از حق دفاع از خود را درخواست کردند، اما رئیس دادگاه – قاضی مقیسه – با طرح این نکته که “متهمان” خود می‌توانند از خودشان دفاع کنند در واقع حق اعضای کانون برای برخورداری از وکیل را نقض کرد و پس از آن قرار تأمین را از کفالت صد میلیون تومانی برای هر یک، به وثیقه‌ی یک میلیارد تومانی برای هر کدام از آنان تبدیل کرد. اعضای کانون به دلیل عدم امکان تأمین قرار، بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند.
متن بیانیه کانون نویسندگان ایران را در اعتراض به بازداشت این سه عضو خود بخوانید:
“آزادی اندیشه و بیان و نشر در همه‌ی عرصه‌های حیات فردی و اجتماعی بی هیچ حصر و استثنا حقِ همگان است. این حق در انحصار هیچ فرد، گروه یا نهادی نیست و هیچ کس را نمی توان از آن محروم کرد.”
اصل اول منشور کانون نویسندگان ایران
در پی حضور رضا خندان (مهابادی) و کیوان باژن اعضای هیئت دبیران و بکتاش آبتین بازرس کانون نویسندگان ایران در شعبه‌ی ٢٨ “دادگاه انقلاب اسلامی”، با توجه به اینکه دادگاه وکلای معرفی شده – ناصر زرافشان و راضیه زیدی – را نپذیرفته بود، اعضای کانون مهلت تعیین وکیل و برخورداری از حق دفاع از خود را درخواست کردند، اما رئیس دادگاه – قاضی مقیسه – با طرح این نکته که “متهمان” خود می‌توانند از خودشان دفاع کنند در واقع حق اعضای کانون برای برخورداری از وکیل را نقض کرد و پس از آن قرار تأمین را از کفالت صد میلیون تومانی برای هر یک، به وثیقه‌ی یک میلیارد تومانی برای هر کدام از آنان تبدیل کرد. اعضای کانون به دلیل عدم امکان تأمین قرار، بازداشت و به زندان اوین منتقل شدند. لازم به ذکر است که پرونده‌ی فوق تا کنون دو بار مورد تفهیم اتهام قرار گرفته و هر بار قرار تأمین آن تشدید شده بود. بار نخست، اعضای کانون به “تبلیغ علیه نظام” متهم شدند و بار دوم که پرونده از “دادسرا” به “دادگاه” رفته و بازگردانده شده بود، دو اتهام سنگین‌تر یعنی “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی” و “تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا” به اتهام فوق افزوده شد و اعضای کانون با قرار کفالت صد میلیون تومانی به طور موقت آزاد شدند. جلسه‌ی مورخ دوم بهمن ١٣٩٧ بر اساس این سه اتهام تشکیل شد که چنان که گفته شد به تشدید قرار برای هر یک از اعضای کانون انجامید، و این در حالی است که فلسفه‌ی قرار تأمین این است که حضور متهم را در دادگاه تضمین کند و در مواردی که متهم در دادگاه حضور پیدا می‌کند هیچ توجیهی برای تشدید قرار وجود ندارد.
براساس نظر کارشناسی حقوقدانان، اولاً تشدید قرار معمولاً جزءِ اختیارات “دادسرا”ست و قاضی شعبه‌ی ٢٨ “دادگاه” می‌بایست پرونده را با درخواست تشدید قرار به “دادسرا” می‌فرستاد نه اینکه خود رأساً قرار را تشدید کند. ثانیاً قاضی دادگاه مجاز نیست با درخواست برخورداری متهم از وکیل برای دفاع از خود مخالفت کند. همین دو مورد به معنی نقض آشکار حقوق مسلم متهم است و نشان می‌دهد که قاضی اصل بی طرفی را آشکارا زیر پا گذاشته است، که خود برای اثبات این نکته‌ی مهم کفایت می‌کند که شعبه‌ی فوق فاقد صلاحیت رسیدگی به پرونده‌ی مورد بحث است.
کانون نویسندگان ایران ضمن اعتراض به بازداشت بکتاش آبتین، کیوان باژن و رضا خندان (مهابادی)، که حتی با آیین دادرسی و موازین قضایی جمهوری اسلامی مغایر است، خواهان آزادی بی درنگ و بی قید و شرط اعضای بازداشت شده‌ی کانون است. دفاع از آزادی بیان بی هیچ حصر و استثنا حق مسلم تمام شهروندان از جمله اعضای کانون نویسندگان ایران است. از این رو، هیچ کس را نمی‌توان به سبب استفاده از این حق به دادگاه کشاند و محاکمه کرد، چه رسد به آنکه، چنان که آمد، حقوق مسلم او را در “دادگاه”هایی از نوع “دیوان بلخ” پایمال کرد.
کانون نویسندگان ایران
سه شنبه ٢ بهمن ١٣٩٧
بنا بر اطلاع فیس‌بوک کانون نویسندگان ایران، این سه عضو کانون روز ۱۲ آبان با حضور در شعبه شماره هفت دادسرای اوین با عناوین اتهامی جدید روبرو شدند و فعلا هر سه آنها با سپردن وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی، برای هر کدام به صورت موقت آزاد هستند.
رضا خندان مهابادی، بکتاش آبتین و کیوان باژن پیش‌تر در تاریخ پنجشنبه ۴ مرداد ۹۷ به دادسرای اوین احضار شده و سه‌شنبه ۹ مرداد پس از حضور در شعبه ۷ دادسرای اوین در رابطه با کتاب “پنجاه سال کانون نویسندگان ایران” که اثری پژوهشی و از متون داخلی کانون است بازجویی شدند و پس از این بازجویی اتهام “تبلیغ علیه نظام” به این دو منتسب شد، اما سه ماه بعد، روز ۱۲ آبان مجددا آنها را احضار و دو عنوان اتهامی دیگر به پرونده اضافه کرد. “تبلیغ علیه نظام”، “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی” و “تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا” عناوین اتهامی این سه نویسنده است.
کمپین پیش‌تر در گزارشی به تفهیم اتهام این سه عضو کانون نویسندگان ایران در روز ۱۲ آبان‌ماه اشاره کرده‌بود.
آنها سال‌هاست که عضو کانون نویسندگان هستند و بنا به گفته منابع آگاه، سبب احضار و بازجویی آنها فعالیت در کانون بوده است.
کانون نویسندگان ایران پس از برگزاری جلسه‌ی بازپرسی و “تفهیم اتهام” این سه نویسنده، با انتشار بیانیه‌ی اعتراضی، اتهام‌ها را “پرونده سازی” خواند و خواهان مختومه شدن این پرونده و دیگر پرونده‌های مشابه شده‌بود.
همچنین اخیرا نیز ۷۰۰ تن از فعالان عرصه‌های گوناگون ضمن اعتراض به پرونده سازی‌های امنیتی خواهان رفع کامل اتهام‌ها شدند. امضا کنندگان بیانیه در واکنش به اتهام “تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا” نوشتند: «اما انتساب “تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا” به سه نویسنده و شاعر از آن دست اتهام‌های جدیدی است که سابقه‌اش را تنها در نظام دادرسی “دیوان بلخ” می‌توان سراغ گرفت. چرا که تنها در دادرسی‌های نوع این دیوان است که دفاع از حقوق زنان می‌تواند به “تشویق به فساد و فحشا” تعبیر شود».
گفتنی‌است در جریان این پرونده چند ماه پیش مأموران امنیتی به منزل رضا خندان و بکتاش آبتین رفتند و پس از تفتیش خانه اقدام به ضبط تعدادی از وسایل شخصی آنها از جمله تمام نسخه های کتاب چهار جلدی “پنجاه سال کانون نویسندگان ایران”(سی دوره) کردند.
لازم به توضیح است، موضوع احضار مربوط به پرونده‌ای بود که سال ۱۳۹۴ وزارت اطلاعات برای بکتاش آبتین، رضا خندان و کیوان باژن گشوده شده بود. در این پرونده آنها به “تبلیغ علیه نظام” و “انتشار نشریه غیر قانونی” متهم شدند و به همین سبب بارها پیرامون فعالیتشان در کانون و انتشار نشریه “اندیشه آزاد” که خبرنامه داخلی کانون است، مورد بازجویی قرار گرفتند.
در روزهای آغازین اردیبهشت ۱۳۹۴ ماموران اطلاعات خانه‌ی بکتاش آبتین را که آن زمان عضو هیئت دبیران کانون بود، تفتیش و او را برای بازجویی احضار کردند. یک هفته بعد همین برنامه در مورد رضا خندان (مهابادی) تکرار شد. احضاریه‌ها را دادسرای فرهنگ و رسانه صادر کرده و شاکی پرونده وزارت اطلاعات بود. خرداد همان سال کیوان باژن نیز تلفنی احضار شد و مورد بازجویی قرار گرفت. آنها بارها در زمان‌های مختلف احضار و در باره‌ی فعالیتشان در کانون نویسندگان ایران بازجویی شدند. در سه سال گذشته این پرونده‌ها باز بوده است.
کانون نویسندگان ایران در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۴۷ از جمله با هدف مبارزه با سانسور اعلام موجودیت کرد. اعضای این کانون در برهه‌های مختلفی از تاریخ ایران، چه در دوران پهلوی و چه در زمان جمهوری اسلامی و به‌ویژه در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ با سرکوب و اعدام و قتل روبرو بوده‌اند.
محمدجعفر پوینده و محمد مختاری که در قتل‌های زنجیره‌ای وزارت اطلاعات در دهه ۷۰ جان خود را از دست دادند از اعضای این کانون بودند. اعضای این کانون را نویسندگان، مترجمان و ویراستاران تشکیل می‌دهند. از جمله اعضای نام‌آشنای کانون می‌توان به سیمین دانشور، نادر ابراهیمی، بهرام بیضایی، داریوش آشوری، محمدعلی سپانلو، محمود اعتمادزاده (م.ا. به‌آذین)، سیاوش کسرایی، اسماعیل خویی و احمد شاملو اشاره کرد.