دختری با گوشواره مروارید Het meisje met de parel از آثار برجستهٔ نقاش هلندی یوهانس فرمیر Johannes Vermeer – یان ورمیر فان دلفت- است که در قرن هفدهم میلادی میزیست. سال ۱۶۳۲ به دنیا آمد و ۱۶۷۵ درگذشت. در میان آثار فرمیر، «دختری با گوشواره مروارید» تنها اثری است که هیچ گونه توجهی به حرفه، مکان و زمان در سیماشناسی مدل نشدهاست.
تأمل در این اثر زیبا که مونالیزای شمال نام گرفته از عصر طلایی هلند و رویدادهای هنری بعد از جنگهای هشتاد ساله هلند با اسپانیا، غبارزدایی میکند و از همین رو پای سخن یکی از هنرمندان میهنمان خانم مرجان براتی که نگاهی زیبائیشناسانه به آثار نقاشی دارند، نشستهام البته از راه دور. امیدوارم از دیگر تابلوهای مشهور جهان، همچنین آثار برجسته نقاشان ایرانی هم که هر کدام رقص و شعر رنگها، و سرشار از ناگفتههاست، غبارزدایی شود.
دوستان دانشور و فرهنگ ورز، بدون شناخت دنیای لطیف هنر و بدون تأمل در عمق شاعرانه اشیاء، نمیتوانیم آنچنان که باید از پس روزمرّگی و کژیهای روزگار برآییم. مگر فقط پی بناها رطوبت میکشند؟! بنیادهای فکری هم نَم برمیدارند. برای اینکه برنا و شاداب بمانیم و اسیر ژورنالیسم مبتذل سیاسی، که معمولاً از دانش سیاسی تهی است نشویم، علاوه بر تکیه بر خرد و امید، باید نگاهی زیباشناسانه به هنر و زندگی هم، داشته باشیم تا بقول آندره ژید عظمت در نگاه ما باشد، نه در آنچه میبینیم.
…
بسیار خوشحالم که پای سخن نفاش فرزانه خانم مرجان مینشینم. استبداد زیر پرده دین، جان سه تن از اعضای خانواده او را گرفته است و من به صبوری و نگاه زیباییشناسانه ایشان احترام میگذارم
ز تندباد حوادث نمیتوان دیدن
در این چمن که گلی بوده است یا سمنی
از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت
عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی
مزاج دهر تبه شد در این بلا حافظ
کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی